Pracując w Niemczech, trzeba być objętym ubezpieczeniem zdrowotnym – samą Europejską Kartą Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) nie można posługiwać się na stałe. Niemiecki system opieki zdrowotnej opiera się na dwóch modelach: publicznym (GKV) i prywatnym (PKV). Wybór jednego z nich wpływa na zakres świadczeń, wysokość składek i dostępność usług. Jakie zasady obowiązują pracowników z Polski i czym różni się opieka publiczna od prywatnej?
Jak działa system opieki zdrowotnej w Niemczech?
System opieki zdrowotnej w Niemczech uznawany jest za jeden z najlepiej zorganizowanych w Europie. Oparty jest na zasadzie obowiązkowego ubezpieczenia i umożliwia każdemu mieszkańcowi kraju – w tym pracownikom z Polski – korzystanie z szerokiego zakresu świadczeń medycznych. W praktyce oznacza to, że każda osoba zatrudniona w Niemczech musi posiadać aktywne ubezpieczenie zdrowotne – ustawowe (GKV) lub prywatne (PKV).
Publiczny system, czyli tzw. ustawowe ubezpieczenie zdrowotne, obejmuje większość pracowników zatrudnionych na etacie. Osoby o wyższych dochodach, prowadzące działalność gospodarczą lub należące do określonych grup zawodowych, mogą zdecydować się na prywatne ubezpieczenie zdrowotne. Każdy z tych modeli ma swoje zalety, ale najważniejsze jest jedno – brak ubezpieczenia wyklucza możliwość legalnej pracy i korzystania z opieki zdrowotnej.
Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego – kto jest nim objęty?
W Niemczech obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego dotyczy każdego, kto mieszka i pracuje na terenie kraju – niezależnie od narodowości.
Dotyczy to:
- pracowników zatrudnionych na umowę o pracę (również z Polski);
- osób samozatrudnionych;
- bezrobotnych – w zależności od statusu pobytowego i meldunkowego;
- studentów;
- członków rodziny osób ubezpieczonych (w przypadku ubezpieczenia rodzinnego).
Osoby zatrudnione zazwyczaj automatycznie trafiają do systemu ustawowego ubezpieczenia zdrowotnego, chyba że ich zarobki przekraczają określony próg dochodowy – wówczas mogą wybrać prywatne ubezpieczenie zdrowotne.
Ustawowe niemieckie ubezpieczenie zdrowotne (GKV) – co warto wiedzieć?
GKV (Gesetzliche Krankenversicherung), czyli ustawowe ubezpieczenie zdrowotne, to najczęściej wybierana forma ochrony zdrowotnej w Niemczech. Korzysta z niej około 90% mieszkańców kraju – w tym większość pracowników z Polski, którzy podejmują legalne zatrudnienie na podstawie umowy o pracę.
Uczestnictwo w systemie GKV jest obowiązkowe dla osób, których miesięczne dochody nie przekraczają ustalonego progu dochodowego (w 2025 roku wynosi on 73 800 euro rocznie). Składka zdrowotna odprowadzana jest automatycznie – pracodawca pokrywa połowę, a druga połowa potrącana jest z pensji pracownika.
Ubezpieczenie w ramach GKV daje dostęp do szerokiego wachlarza usług w ramach publicznej służby zdrowia:
- wizyt u lekarzy rodzinnych i specjalistów,
- leczenia szpitalnego,
- zabiegów rehabilitacyjnych,
- refundacji leków.
Co istotne, osoby ubezpieczone w GKV mogą objąć ochroną zdrowotną także członków najbliższej rodziny (np. dzieci lub niepracującego współmałżonka), o ile nie uzyskują oni własnego dochodu – bez konieczności opłacania dodatkowych składek.
Wybór kasy chorych, czyli konkretnego ubezpieczyciela w systemie GKV (np. AOK, TK, DAK), leży po stronie pracownika. Warto porównać oferty, bo choć zakres świadczeń jest regulowany ustawowo, poszczególne kasy mogą różnić się dodatkowymi usługami (np. refundacją leków OTC, programami profilaktycznymi, aplikacjami mobilnymi).
Prywatne niemieckie ubezpieczenie zdrowotne (PKV) – kiedy się opłaca?
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne w Niemczech (PKV – Private Krankenversicherung) to alternatywa dla ustawowego systemu GKV, dostępna wyłącznie dla określonych grup – przede wszystkim dla:
- osób prowadzących własną działalność gospodarczą,
- freelancerów,
- urzędników,
- studentów,
- pracowników etatowych, których roczne zarobki przekraczają określony próg dochodowy (69 300 euro w 2025 roku).
PKV może być korzystnym wyborem dla osób młodych, zdrowych i bezdzietnych, ponieważ wysokość składki nie zależy od dochodu, ale od wieku, stanu zdrowia oraz zakresu wybranych świadczeń. Ubezpieczony sam decyduje, jaki pakiet usług chce mieć w ramach swojej ochrony – od podstawowych po bardzo rozbudowane, obejmujące prywatnych specjalistów, leczenie za granicą, jednoosobowe sale szpitalne czy szybszy dostęp do świadczeń medycznych.
Należy jednak pamiętać, że w systemie prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego nie obowiązuje bezpłatne współubezpieczenie członków rodziny – każda osoba musi mieć wykupioną własną polisę. Co więcej, w miarę upływu lat i pogarszającego się stanu zdrowia, składki mogą znacznie wzrosnąć.
Jakie wybrać w Niemczech ubezpieczenie zdrowotne jako Polak?
Jeśli podejmujesz legalną pracę w Niemczech jako obywatel Polski, podlegasz obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego na takich samych zasadach jak obywatele Niemiec. Oznacza to, że musisz przystąpić do jednego z dwóch systemów: ustawowego (GKV) lub – jeśli spełniasz określone warunki – prywatnego (PKV).
Dla większości polskich pracowników najlepszym wyborem jest publiczne ubezpieczenie zdrowotne.
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne (PKV) warto rozważyć tylko w określonych przypadkach – np. gdy prowadzisz działalność gospodarczą w Niemczech lub Twoje zarobki jako pracownika etatowego przekraczają roczny próg dochodowy.
Pamiętaj, że nawet tymczasowi pracownicy z Polski są obowiązkowo ubezpieczeni i powinni być zgłoszeni do systemu przez pracodawcę. Jeśli korzystasz z usług agencji pracy, jak MONDI, to ona najczęściej zajmuje się wszystkimi formalnościami związanymi z wyborem i rejestracją ubezpieczenia zdrowotnego.
Sprawdź nasze aktualne oferty pracy w Niemczech!
Zaaplikuj, znajdziemy Ci pracę
